ADHD en faalangst kunnen een krachtige, verborgen combinatie vormen die je werkprestaties beïnvloeden zonder dat je het zelf doorhebt. Mensen met ADHD hebben vaak last van concentratieproblemen en afleiding, terwijl daaronder faalangst een belangrijke rol kan spelen in het verergeren van deze symptomen. In dit artikel verken ik hoe faalangst en ADHD elkaar versterken en deel ik praktische tips om deze vicieuze cirkel te doorbreken. Klaar om jouw werkgeluk terug te vinden?
Het moderne leven vraagt veel van ons. Zeker als je verschillende rollen te vervullen hebt, in zowel je privéleven als in je professionele leven, kan het overweldigend zijn. Voor mensen met ADHD kan dit nog uitdagender zijn. In mijn praktijk zag ik onlangs iemand die worstelde met ADHD en de beperkingen die dit met zich meebrengt op zijn werk. Ondanks zijn harde werken en toewijding, merkte hij dat hij zijn werk niet naar behoren kan uitvoeren. Wat we uiteindelijk ontdekten, kwam als een verrassing: onder de oppervlakte speelde faalangst een veel grotere rol dan hij ooit had vermoed.
De uitdaging van ADHD in je vakgebied
ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) staat gekend als een neurologische aandoening die vaak gepaard gaat met aandachtsproblemen, impulsiviteit en soms hyperactiviteit. In je vakgebied kan dit leiden tot diverse obstakels: gaande van moeite hebben met het concentreren op één taak tot het snel verliezen van focus door externe of interne prikkels. In een wereld waar productiviteit en efficiëntie steeds belangrijker worden, kan dit voor veel stress zorgen.
De persoon die ik begeleidde vertelde me dat hij vaak afgeleid wordt door zijn eigen gedachten. Hij heeft moeite om zich op één taak te concentreren omdat zijn brein constant op zoek lijkt te gaan naar andere taken of verantwoordelijkheden. Als hij dan toch aan een taak begint, neemt zijn gedachtewereld vaak een loopje met hem. Dit leidt tot frustratie en nog meer afleiding. Hij probeerde voor zichzelf al kortere deadlines op te stellen, in de hoop dat de extra druk hem zou helpen focussen. Helaas gaf dit niet het gewenste effect.
De link tussen ADHD en faalangst
Terwijl we dieper ingingen op zijn uitdagingen, ontdekte hij iets verrassends: zijn ADHD-symptomen verergerden door een onderliggende angst om te falen. Faalangst kan vaak op een subtiele manier aanwezig zijn, vooral bij mensen die veel van zichzelf eisen. Dit kan zich uiten in perfectionisme, uitstelgedrag of zelfs vermijding van bepaalde taken. In het geval van mijn cliënt kwam het voort uit de gedachte dat hij zijn verantwoordelijkheden niet goed genoeg zou invullen.
Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt de link tussen ADHD en faalangst. Volgens een studie gepubliceerd in The Journal of Attention Disorders ervaren mensen met ADHD significant meer angst en faalangst dan mensen zonder dit ongemak. Dit kan komen doordat de constante strijd om gefocust te blijven en deadlines te halen een gevoel van ontoereikendheid creëert. Hierdoor kan de druk om te presteren toenemen, wat vervolgens leidt tot faalangst.
Faalangst herkennen bij ADHD
“Hoe kan ik faalangst hebben als ik nog niet eens gefaald heb?” vroeg mijn cliënt verbaasd toen hij tot dit inzicht kwam. Dit is een vraag die veel mensen zich stellen, omdat faalangst vaak verward wordt met een daadwerkelijk mislukken van taken. Faalangst zit echter veel dieper. Het is een irrationele angst om niet aan de verwachtingen van jezelf of anderen te voldoen. Mensen met faalangst stellen zichzelf vaak onrealistische doelen en zijn extreem kritisch op zichzelf wanneer ze deze niet halen.
In het geval van mijn cliënt waren zijn vele rollen en verantwoordelijkheden de oorzaak van zijn onderliggende faalangst. Hij wilde in elke rol – of het nu in zijn werk was, als partner of als ouder – perfect presteren. Wanneer hij er niet in slaagde om aan zijn eigen hoge verwachtingen te voldoen, leidde dit tot een vicieuze cirkel van uitstelgedrag, frustratie en faalangst.
Omgaan met faalangst en ADHD
Samen gingen we dieper in op wat essentieel is in zijn verschillende rollen. Wat is écht nodig om deze rollen 'goed genoeg' in te vullen? Dit hielp hem om realistischere verwachtingen van zichzelf te stellen. In plaats van te streven naar perfectie, richtten we ons op ‘goed genoeg’. Door de nadruk te leggen op wat echt belangrijk was, kon hij zijn aandacht beter verdelen en zijn focus verhogen.
Een effectieve manier om met zowel ADHD als faalangst om te gaan is het aanleren van technieken die helpen bij het managen van de symptomen. Hieronder enkele tips die ik vaak met mijn cliënten bespreek:
- Creëer deeltaken: grote taken kunnen overweldigend zijn. Door taken op te splitsen in kleinere, behapbare delen, kan het makkelijker worden om te focussen. Door dit te doen, creëer je voor jezelf zowel rust als overzicht.
- Maak gebruik van een timer: werk afwisselend in blokken van bijvoorbeeld 25 minuten (Pomodoro-techniek), gevolgd door een korte pauze van 5 minuten. Dit helpt om je hersenen fris en gefocust te houden.
- Stel realistische doelen: maak een beeld van je rollen waaraan je minimum wil voldoen. ‘Goed genoeg’ is vaak al een hele prestatie. Dit vermindert de druk en helpt faalangst te verminderen.
- Mindfulness: ADHD en faalangst kunnen verminderd worden door het trainen van aandacht. Mindfulness-oefeningen kunnen ondersteunend zijn om in het moment aanwezig te blijven en afleidingen te verminderen.
Het brein en faalangst
De wetenschap laat ons zien dat faalangst niet zomaar een emotie is, maar een diepgeworteld patroon in ons brein. De amygdala, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het detecteren van dreiging, speelt een grote rol bij faalangst. Wanneer we faalangst ervaren, activeert de amygdala onze ‘fight-or-flight’ reactie, waardoor we soms zelfs eenvoudige taken gaan vermijden uit angst voor mislukking . Voor mensen met ADHD, die al moeite hebben met het reguleren van aandacht, kan deze reactie nog versterkt worden.
Faalangst kan dus verlammend aanvoelen en ervoor zorgen dat we niet volledig aanwezig zijn bij de taak die voor ons ligt. Daarom is het belangrijk om bewust te worden van deze angst en strategieën te ontwikkelen om deze te verminderen.
ADHD en faalangst – een verborgen duo
Het verhaal van mijn cliënt is geen uitzondering. ADHD en faalangst gaan vaak hand in hand en kunnen elkaar versterken. Door bewust te worden van deze dynamiek en strategieën te leren om ermee om te gaan, kunnen mensen met ADHD leren om hun faalangst te beheersen en werkgeluk te verbeteren.
Wil je weten hoe jij jouw faalangst en ADHD in je job anders kan aanpakken? Laten we kijken naar de onderliggende factoren die je misschien zelf nog niet herkend hebt. Een frisse blik kan vaak het begin zijn van een nieuwe aanpak! Klik alvast op de knop hieronder om je aan te melden.