Ben je ooit begonnen aan een groot project, vol enthousiasme, maar strandde je halverwege zonder duidelijke reden? Misschien wilde je dat boek schrijven, of een langgekoesterde droom najagen. Wat als de echte reden voor het uitstel niets te maken heeft met tijd of motivatie, maar met iets anders... iets diepers? In dit artikel onthul ik de verborgen oorzaak die een klant van mij jarenlang tegenhield.
Heb jij ooit een droom gehad die maar niet van de grond komt? Misschien is het een boek dat je altijd al hebt willen schrijven, een nieuwe carrière die je wilt beginnen of een ander project dat je werkgeluk zou veranderen. De kans is groot dat je onderweg hindernissen tegenkomt die je ervan weerhouden om die droom te realiseren. En je weet niet hoe dit komt, je begrijpt niet wat de reden hiervan zou kunnen zijn. In dit artikel toon ik een voorbeeld van wat voor deze persoon de oorzaak was.
De droom om een boek te schrijven: waar loopt het mis?
Een klant van mij had een grote droom. Ze wilde al jarenlang haar eigen boek schrijven. Vol enthousiasme begon ze aan het schrijfproces. De eerste stap zetten gaf haar een gevoel van voldoening en trots. Maar al snel begon de euforie te verdwijnen. Het schrijven verliep niet zoals ze had gehoopt. Ze raakte gefrustreerd omdat de woorden niet wilden komen en de keren dat ze echt aan haar boek werkte, waren op één hand te tellen. De tijd tikte door, maar haar boek bleef vrijwel onaangeroerd.
Tijdens één van onze sessies vroeg ze me: "Hoe kan dit? Ik wil dit toch zo graag? Moet ik het opgeven? Of nog een jaar wachten?" Ze voelde zich in de war en vroeg zich af of ze haar prioriteiten moest herzien. Ze was immers geïnteresseerd in zoveel verschillende dingen, maar het idee om dit boek te schrijven bleef aan haar trekken. Ze was echter niet in staat om de voortgang te maken die ze voor ogen had.
Faalangst: een verborgen boosdoener?
Toen we samen haar schrijfproces onder de loep namen, werd duidelijk dat er sprake was van faalangst. Ze stelde zichzelf hoge verwachtingen, maar die leidden uiteindelijk tot teleurstelling. Ze had zichzelf voorgenomen om een paar keer per week telkens één à twee uur te schrijven. Maar in praktijk gebeurde dit slechts om de twee maanden. Ze was gefrustreerd met zichzelf en twijfelde aan haar eigen kunnen. Deze gevoelens versterkten haar idee dat ze misschien niet gemaakt was om een boek te schrijven.
Toen we dieper ingingen op waarom het niet lukte en de woorden niet uit haar pen vloeiden, ontdekte ze de echte reden: angst. Ze was bang dat haar boek nooit gepubliceerd zou worden. Dit inzicht was een echte eye-opener voor haar. Ze had zelf geen idee dat dit eronder zat. Dit had ze niet zien aankomen. Dit hield haar heel de tijd tegen, dat was wat haar in de weg stond. En zelfs als het wel gepubliceerd zou worden, dat het misschien niet goed genoeg zou zijn. Dit is een klassieke uiting van faalangst: door te vermijden dat je iets afmaakt, vermijd je ook de mogelijkheid dat je faalt.
De wetenschap achter faalangst
Faalangst is een vorm van prestatieangst die ontstaat wanneer iemand bang is om niet te voldoen aan de verwachtingen van zichzelf of anderen. Volgens studies kunnen mensen die aan faalangst lijden vaker een drang naar perfectionisme ervaren. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf en vermijden situaties waarin ze mogelijk kunnen falen. Dit kan leiden tot uitstelgedrag, onzekerheid en zelfs depressie. Onderzoek wijst uit dat faalangst vaak gerelateerd is aan lage eigenwaarde en een gebrek aan zelfvertrouwen. Laat dat nu net factoren zijn die essentieel zijn om je doelen te bereiken.
Een studie uit 2014 toont aan dat faalangst kan leiden tot vermijding van taken die als moeilijk of uitdagend worden ervaren. Dit vermijdingsgedrag versterkt de angst en creëert een vicieuze cirkel waarin de persoon nooit de kans krijgt om te ervaren dat succes mogelijk is. Dit verklaart waarom mijn klant steeds meer afstand nam van haar droom om haar boek af te maken.
Het doorbreken van blokkades: hoe ga je om met faalangst?
Het doorbreken van faalangst begint bij het erkennen van de angst. Zodra mijn klant zich realiseerde dat het niet een gebrek aan tijd of motivatie was dat haar tegenhield, maar angst voor mislukking en afwijzing konden we stappen ondernemen om die angst aan te pakken. Hier zijn een paar belangrijke strategieën die we hebben besproken:
- Realistische verwachtingen stellen: In plaats van te verwachten dat ze ineens vijf uur per week zou schrijven, hebben we de doelstelling bijgesteld naar vier uur schrijven om de twee weken. Dit was een haalbaar doel en zorgde ervoor dat ze minder druk op zichzelf voelde.
- Monitor je vooruitgang: Door een schema bij te houden waarin ze noteerde hoeveel tijd ze effectief aan haar boek had besteed, kreeg ze meer overzicht en voelde ze zich gemotiveerder. Dit gaf haar zelfvertrouwen en hielp haar te zien dat ze wél vooruitgang boekte, ook al was het in kleinere stappen.
- Stel haalbare doelen: In plaats van het eindresultaat (het voltooide boek) als enige maatstaf voor succes te zien, bespraken we hoe ze kleinere successen kon vieren. Elk hoofdstuk dat ze schreef, was een stap in de goede richting en belangrijk om die stappen ook te waarderen.
- Onderzoek je angst: We onderzochten samen de onderliggende angst. Wat was er zo beangstigend aan het idee dat haar boek misschien niet gepubliceerd zou worden? Vaak gaat faalangst gepaard met irrationele gedachten, zoals "Als ik faal, dan ben ik niet goed genoeg." Door deze gedachten uit te dagen en te herformuleren, kon ze op een andere manier naar haar situatie kijken.
De kracht van visualisatie
Een krachtige techniek die vaak wordt ingezet om faalangst te overwinnen, is visualisatie. Mijn klant stelde zich voor hoe het zou voelen om haar boek daadwerkelijk af te ronden en in haar handen te houden. Ze visualiseerde de positieve impact die haar verhaal zou hebben op anderen en de vreugde die ze zou ervaren als haar droom werkelijkheid zou worden. Dit hielp haar om haar focus te verleggen van de angst voor mislukking, naar de mogelijkheid van succes.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat visualisatie helpt om faalangst te verminderen. Een studie uit 2018 gepubliceerd in ‘The Sport Psychologist’ laat zien dat het mentaal oefenen van een positieve uitkomst (zoals het voltooien van een project) zorgt voor meer zelfvertrouwen en een betere prestatie. Door zich te richten op wat mogelijk is in plaats van wat fout zou kunnen gaan, kon mijn klant haar angst stap voor stap loslaten.
Je dromen waarmaken: het begint bij jezelf
Aan het einde van onze sessie had mijn klant een helder plan. Ze voelde zich minder verlamd door haar angsten en meer gefocust op haar einddoel. Ze wist nu dat ze het schrijven niet moest vermijden, maar mocht omarmen als een proces waarin leren en fouten maken een onderdeel van de weg zijn. Door te werken aan haar boek zonder de constante druk op uitsluitend het einddoel, kon ze genieten van de creatie en de vrijheid van het schrijven.
Heb jij ook een droom die je hebt uitgesteld uit angst om te falen? Misschien is dit moment de ideale gelegenheid om die blokkades onder de loep te nemen en te ontdekken wat je écht tegenhoudt. Je dromen zijn zo waardevol en het is nooit te laat om ze waar te maken. Wat ligt er bij jou al jaren op de plank op jou te wachten?
Wil je ontdekken hoe je jouw faalangst kunt overwinnen? Plan hieronder je gratis en vrijblijvend intakegesprek in. Samen realiseren we jouw droom.